Hani derler ya bir elin verdiğini diğer el bilmeyecek ?
işte bu sözün maddede canlanışıdır Sadaka Taşları...
Osmanlı Devletinde insan merkezli mahalle anlayışının en güzel yansımalarından olan Sadaka Taşlarından payitaht Edirne’de de bir adet bulunmaktadır. Genellikle cami etrafında bulunan ve üzerinde para koyabilecek bir oyuğu bulunan sadaka taşları, mesaisine akşam karanlığında başlardı. Dar ve çıkmaz sokaklı Osmanlı mahallesine karanlık çöktüğünde canlanırdı sadaka taşları.
Sadaka Taşlarına parayı bırakanlar da en az parayı alanlar kadar haysiyetli ve onurlu kişilerdir. Çünkü ihtiyacı olan kişi sadaka taşından sadece ihtiyacı kadarını alır ve diğer ihtiyaç sahiplerini de düşünürdü. Hatta 17. Yüzyılda İstanbul'u anlatan bir Fransız gezgin, karşılaşmış olduğu medeniyet karşısında afallamış olduğundan olacak ki takip etmiş, sadaka taşının üzerinde bulunan paraların tam bir hafta boyunca yerinde kaldığını belirtir.
İki metrelik boyları ile medeniyetin zirve noktasını teşkil eden sadaka taşlarının payitaht Edirne’de bulunan örneğine baktığımızda bence çıkarmamız gereken çok sonuç vardır.
Bir zamanlar üzerinde her daim paranın bulunduğu sahipsiz bir taştan kapkaççılığın profesyonel bir iş olarak algılandığı ahir zamanlara geldik.
Kim bilir belki de Edirne'mizdeki sadaka taşımızın boyunun 2 metrelerden diz altı seviyeye gelip boynunu bükmesi ve yüzünün kızarmasının sebebi de budur!!!
( Trakya Üniversitesi doktora öğrencisi Hakan Şallı Kardeşimin kaleminden ve gözünden)